Şişmanlık, yani obezite, yağ dokusunun fazlalığına bağlı olarak gelişen bir durumdur Kilo fazlalığı ise yağ dokusunda artış olmaksızın vücut ağırlığının ideal değerlerinin üzerinde olması şeklinde ifade edilir [daha çok sporla ilgilenenlerde görülür). Ancak merak etmeyin ikisinin de çözümü var Gerek obezite, gerek kilo fazlalığı genetik sebeplerle, damak zevkinin engellenemediği haller ve fizik aktivitenin olmadığı durumlarda gelişir.
Şişmanlık yüzyıllardır sağlık ve mutluluğun, zenginlik ve gücün, doğurganlık ve bereketin simgesi olarak anılmıştır. Ancak sanayi devriminden sonra teknolojinin gelişme siyle beraber obezitenin sağlık problemi olduğu düşüncesi gelişmiştir.
Obezite, enerji yapımı ve harcanması arasındaki dengesizlik neticesi meydana gelen, vücutta yağ dokusundaki artışla özellenen, vücuttaki birçok organ ve sistemi etkileyerek çeşitli hastalıklara zemin hazırlayan, kişinin yaşam kalitesini kötü yönde etkileyen bir sorundur.
VVHO’nun (Dünya Sağlık Örgütü) tanımladığı şekilde ise, vücut yağ miktarının sağlığı bozacak şekilde anormal ve aşırı birikmesidir ihtiyaç fazlası kalorinin büyük bölümü yağ, geri kalan kısmı ise glukojen olarak depolanır.
Obezitenin Metabolik Göstergeleri
- Metabolik hızda azalma,
- Fiziksel aktivitede azalma,
- Yağ oksidasyonunda azalma,
- insülin duyarlılığında azalma,
- Sempatik sistem aktivitesinde azalma,
- Plazma leptin konsantrasyonunda artma.
Şişmanlık niye olur?
Şişmanlık uzun süren bir enerji dengesizliğiyle oluşur. Sebepleri ise şunlardır:
- Fazla yeme,
- Psikolojik problemler;
- Fizik aktivitenin az olması,
- Metabolik ve hormonal bozukluklar;
- Yanlış beslenme,
- Genetik faktörler
Yağ dokusunun artışından söz ettiğimize göre vücudumuzdaki yağ ve yağlanma hakkında bilgilenmek gerekir. Yağ hücresi veya liposit olarak da bilinen ad i positler; yağlı (adipoz) dokuyu meydana getirirler ve enerjiyi yağ şeklinde depolarlar Lipit dolu bu hücrelerin gevşek olarak bağlanmasıyla yağ dokusu oluşur.
Yağ dokusu vücutta iki şekilde bulunur:
- Visceral (iç) Yağ: iç organlar arasındaki yağdır Sert, yusyuvarlak bir göbek şeklinde ortaya çıkan bir göbekle tarif edilebilir. Bu yağ, karın kaslarının arkasında iç organlar arasında yerleşir ve kasları ileri iterek göbek oluşmasına sebep olur Bu tür yağ, diyet ve egzersizle büyük ölçüde azaltılabilir.
- Derialtı Yağ: Bu tür yağ spor ve diyetle azalmaz. Ancak bu yağlar kalp hastalığı açısından visceral yağ kadar tehlikeli değildir
Peki, yağın hangi tür olduğu nasıl anlaşılır?
Erişkin erkeklerde vücut ağırlığının % 12-15’ini, kadınlarda ise % 20-25’ini yağ dokusu meydana getirir. Yağ dokusu miktarı erkeklerde % 20 yi, kadınlarda % 30’u aşarsa şişmanlıktan söz edilir. Şişmanlık derecesini (vücuttaki yağ oranını ölçmek) belirlemek için çeşitli metotlar vardır
Bunlardan en fazla bilineni ve kullanılanı VKİ (vücut kitle indeksi) (BMI-Body mass in- dex) index’tir (Ql). Bu da vücut ağırlığının metrekare cinsinden boy uzunluğuna bölünmesiyle bulunur. Yani kilogram/boydur (m2). BMI = Kilogram/Boy.
Zayıf <- 18.5,
Normal 18.5 – 24.9,
Fazla kilolu 25.0 – 29.9,
- derece obez 30.0 – 34.9,
- derece obez 35.0 – 39.9,
- derece obez -> 40.0 dır
Ayrıca bel/kalça oranı da (BKO) sık kullanılan bir metottur Bununla erkek veya kadın tipi yağlanma da ayırt edilebilir Normal sınırları 0.70-0.85’tir.
Kadınlarda 0.85 ve erkeklerde 0.90’dan fazla olması obezite komplikasyonları açısından riskli olur Bunun dışında bel çevresinin ölçülmesi de iyi bir kriterdir.
Hata!
Yorumunuz Çok Kısa, Yorum yapabilmek için en az En az 10 karakter gerekli